Bài Học từ Tổ Sư Pháp Loa

Thích Tâm Hạnh.

I.    MỘT VỊ THIỀN SƯ, CHÚNG TA HỌC HỎI NHƯ THẾ NÀO?

Nếu dòng Thiền Tào Khê ra đời từ Lục Tổ Huệ Năng vốn là một vị tiều phu không chữ, mạch nguồn này được phát huy khiến cho nhiều người biết đến dưới thời một đệ tử tài ba linh lợi là Thần Hội Đại Sư; thì Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử Việt Nam do một vị Vua anh minh, xuất gia tu hành giác ngộ sáng lập nên, rồi được củng cố, hoàn bị và phát triển mạnh mẽ dưới thời một đệ tử nối pháp là Thiền sư Pháp Loa, vốn xuất thân từ một thanh niên dân dã, ít học. Đây là điểm đặc biệt, hàm chứa một ý nghĩa vô cùng độc đáo và sâu sắc của thiền phong. Tâm mình còn chút tình mê, chưa rời tình thức; còn kẹt hai bên, chưa suốt thông đại đạo, chưa tỏ ngộ tự tâm thì khó bề thấu tột.

Nếu đã suốt thông thì không còn nói đến việc học. Còn chưa thông suốt thì học cũng không thể đến được chỗ tột cùng này. Vậy phải học hỏi Tổ sư Pháp Loa như thế nào? Không thể tìm hiểu nghĩa lý trên ngôn ngữ hay hành động mà cho là đã học được. Nhưng nếu khéo học, cũng ngay một câu, một chữ hay bất kỳ hành động nào cũng có thể bất ngờ nhận ra. Mới hay, mười phương chư Phật, nhiều đời Tổ sư chưa rời trước mắt. Thật cảm kích và sống động khi học về một Thiền sư!

Xem tiếp...

Sức mạnh nào cho chúng ta

 Thầy Tâm Hạnh.

Bước ra bất cứ cuộc thi nào, mọi người thường nhắn nhủ, chúc tụng, khích lệ nhau bằng khẩu hiệu: “Hãy bản lĩnh, tự tin và chiến thắng!” Đời người là một trường thi dài đăng đẳng, lắm phức tạp, nhiều khó khăn, dẫy đầy những thử thách gian nan và cạm bẫy khó lường, chưa có hồi kết. Vì thế mỗi người chúng ta rất cần những yếu tố khích lệ trên. Nhưng chất liệu gì, sức mạnh nào cho chúng ta có đầy đủ bản lĩnh, tự tin và chiến thắng? Con người chúng ta đang có sức mạnh gì, đang lấy gì làm sức mạnh, sức mạnh nào giúp cho chúng ta có đủ bản lĩnh, nghị lực, để sống một cách tự tin?

Xem tiếp...

Tại sao chúng ta phải ngồi thiền

Muốn ngồi thiền, trước chúng ta phải biết lý thuyết, sau mới thực hành được. Tại sao chúng ta phải ngồi thiền? Phật dạy trong bốn oai nghi chúng ta đều tu được hết. Bốn oai nghi là đi, đứng, nằm và ngồi. Tuy nhiên trong số bốn oai nghi đó, các Thiền sư nói chỉ có ngồi là thù thắng hơn cả.

Xem tiếp...

Yếu chỉ Thiền tông ( Phần 1)

I. MỞ ĐỀ.
Thiền tông có một lối chỉ dạy quá độc đáo, khiến độc giả đọc sách thiền phải ngơ ngác, không tìm ra manh mối nghĩ suy, như người vớ tay vào tấm vách sắt không có chỗ để bám. Thật tình chủ yếu Thiền tông không muốn người học mắc kẹt vào ngôn ngữ bên ngoài, cũng không rơi vào tâm suy lự bên trong. Thiền sư chỉ thẳng, người học phải trực giác trực nhận, vừa mắc kẹt ngôn ngữ đã cách xa ngàn dặm, rơi vào suy tư đã cách xa bằng mấy năm ánh sáng. Phút giây tham vấn giữa Thiền khách với Thiền sư là phút xổ cờ khai trận.

Xem tiếp...

Thiền tông Việt Nam cuối TK 20

Nói đến Thiền tông Việt Nam cuối thế kỷ 20 là nói đường hướng tu thiền của Tu viện Chân Không (1970-1986) ngày trước, hay của Thiền viện Thường Chiếu… hiện nay (1974-1991…) do chúng tôi (Thích Thanh Từ) chủ trương hướng dẫn. Chúng tôi không theo các tông phái chi nhánh Thiền tông Trung Hoa sau này, như tông Tào Động, Lâm Tế, Qui Ngưỡng, Vân Môn, Pháp Nhãn. Chúng tôi chỉ kết hợp ba cái mốc quan trọng trong dòng lịch sử truyền thừa Thiền tông từ Trung Hoa đến Việt Nam. Mốc thứ nhất là Nhị tổ Huệ Khả, mốc thứ hai là Lục tổ Huệ Năng, mốc thứ ba là Sơ tổ Trúc Lâm. Hòa hội chỗ thấy, chỗ ngộ và sự ứng dụng tu hành của ba vị Tổ này thành phương pháp tu thiền trong các Thiền viện chúng tôi.

Xem tiếp...

Cội nguồn thiền tông

Phăng tìm nguồn gốc Thiền tông chúng ta thấy rõ nó xuất phát từ đức Phật Thích-ca Mâu-ni một cách cụ thể, không còn gì phải ngờ vực. Lý do xuất gia của Ngài do mang nặng một nghi vấn về “thân phận con người”. Đến khi giác ngộ là giải đáp toàn vẹn nghi vấn ấy bởi Trí tuệ vô sư của mình. Do đó, Ngài dõng dạc tuyên bố: “Ta học đạo không thầy.” Sự giác ngộ của đức Phật là do Ngài khéo khơi dậy được Trí tuệ vô sư bằng cách thao thức trăn trở bởi một nghi vấn, khiến chết dần những tâm niệm lăng xăng tản mạn, cộng thêm chuyên tâm lắng sâu vào thiền định, khiến vọng tưởng bặt dứt. Thấu suốt được toàn bộ kiếp người từ thuở trước kia đến hiện tại và mai sau, cho đến biết tận tường lý do gì khiến con người có mặt, lý do gì dứt sạch sự tái sanh, đây là chỗ giác ngộ và giải thoát hoàn toàn của đức Phật.
Bởi thế, hầu hết người Phật tử đều tự hào đạo Phật là đạo giác ngộ, đạo giải thoát. Song giác ngộ thế nào, giải thoát cái gì, thì ít ai thấu hiểu. Nếu không hiểu được cái cốt lõi đó, đâu xứng đáng là người Phật tử. Muốn thấu đáo tận nguồn gốc này, chúng ta phải ngược dòng lịch sử, phăng tìm lý do nào Thái tử Tất-đạt-đa đi tu.

Xem tiếp...

Gia Bảo Vô Giá cho Phật Giáo Việt Nam và Thiền Phái Trúc Lâm

Bài viết tham dự Hội Thảo : "Tổ Sư Thiện Hoa và Sự Cải Cách Phật Giáo Việt Nam" do Học Viện PGVN tại TP Hồ Chí Minh, Viện Nghiên cứu Phật Học Việt Nam và Thiền Phái Trúc Lâm Việt Nam tổ chức 

Tác giả: TT.Thích Tâm Hạnh

Xem tiếp...

Phát Huy Giá Trị Thiền Phái Trúc Lâm Yên Tử

Bài Viết tham dự Hội Thảo "Thiền Phái Trúc Lâm Yên Tử - Các Giá Trị Văn Hóa, Đạo Đức và Nguồn Lực trong xây dựng Khối Đại Đoàn Kết Toàn Dân Tộc hiện nay" do Ban Tôn Giáo tổ chức ngày 22/12/2023.

Tác giả: TT.Thích Tâm Hạnh

Xem tiếp...

Tư tưởng Cư Trần Lạc Đạo của Phật Hoàng Trần Nhân Tông

Bài viết tham gia Tọa Đàm: CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP HOẰNG PHÁP CỦA ĐỨC PHẬT HOÀNG TRẦN NHÂN TÔNG do  Ban Hoằng Pháp TW tổ chức (Ngày 02/12/2021 - 28/10/ Tân Sửu). 

Tác giả: Thích Tâm Hạnh

Xem tiếp...

Sách Tấn Tu Học

HT. Thích Thanh Từ.

(Hòa thượng Tôn sư nhắc nhở Tăng Ni nhân ngày mãn Hạ năm Quý Mão- 2023)

Hôm nay nhân ngày mãn hạ, tất cả Tăng Ni quy tụ về đây mừng khánh tuế tôi. Nhân đây tôi sẽ nhắc lại vài điều thiết yếu, để quý vị nhớ và tinh tấn tu hành.

Xem tiếp...