Sống tỉnh giác - III.Không bỏ qua thời gian vô ích

III- KHÔNG BỎ QUA THỜI GIAN VÔ ÍCH.

Cuộc sống là vô thường, là ngắn ngủi, đã ngắn ngủi thì mình phải sống làm sao cho xứng đáng. Trong bài kệ của Sơ Tổ Trúc Lâm, khi Ngài thượng đường, Ngài nhắc nhở:

Thân như hô hấp tỉ trung khí,
Thế tự phong hành lãnh ngoại vân.
Đỗ quyên đề đoạn nguyệt như trú,
Bất thị tầm thường không quá xuân.
Nghĩa là:

Thân như hơi thở ra vào mũi,
Đời tợ gió đùa mây núi xa.
Tiếng quyên từng chập trăng sáng rỡ,
Đâu phải tầm thường xuân luống qua.

“Thân như hơi thở ra vào mũi” là nhắc nhở, thân của mình sống đây là sống trong từng hơi thở, hơi thở ra vào mà ngưng thở là chết liền. Mình còn thở là tạm còn sống, cho nên mỗi hơi thở là rất quý. Phải sống làm sao cho xứng đáng, mỗi hơi thở phải sáng, phải tỉnh, không thể sống mà như chết được.

“Đời tợ gió đùa mây núi xa”. Cuộc đời giống như đám mây, mây tụ thì tạm có, gió thổi liền tan đi, không có gì bền chắc. Có đó rồi cũng tan đó thôi.

Chỗ quan trọng là “Tiếng quyên từng chập trăng sáng rỡ”. Tiếng chim đỗ quyên từng chập, từng chập nhắc mình ở trên đầu có ánh trăng sáng rỡ đang rọi, mình phải luôn nhớ chỗ đó. Trăng đó là trăng gì? Không phải nhớ mặt trăng trên trời, mà chính là mặt trăng trí tuệ, mặt trăng sáng rỡ nơi mình.

“Đâu phải tầm thường xuân luống qua”. Đừng để mùa xuân qua suông, tầm thường rất là uổng. Phải sống có trí tuệ, sống có ánh sáng, như vậy cuộc sống mới thực sự có ý nghĩa. Khi mình có thực nghiệm, quán kỹ, mới thấy được cái quý báu của từng giây từng phút mình đang sống đây.

Thiền Sư Vạn Hạnh có bài kệ:

Thân như điện ảnh hữu hoàn vô,
Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô.
Nhậm vận thịnh suy vô bố úy,
Thịnh suy như lộ thảo đầu phô.

“Thân như điện ảnh hữu hoàn vô”. Thân này giống như điện chớp, có rồi không, làn điện chớp lên rồi qua. Tạm hiện lên đây, rồi cũng mất.

“Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô”. Muôn thứ cỏ cây mùa xuân thì tươi tốt, mùa thu thì héo tàn, tức là cũng không bền vững.

“Nhậm vận thịnh suy vô bố úy, thịnh suy như lộ thảo đầu phô”. Điều quan trọng là mặc tình cho cuộc thịnh suy của thế gian mà không sợ hãi gì, xem sự thịnh suy đó giống như hạt sương ở đầu ngọn cỏ vậy thôi, vì mình có sức sống chân thật nơi mình nên những cái đó không quan trọng. Sức sống chân thật của mình chính là sự làm chủ cuộc sống vô thường, đó mới thực là cuộc sống có ý nghĩa.

Như vậy thì mỗi giây mỗi phút mình đang sống đây, là một giây một phút rất quan trọng, rất có ý nghĩa, sống đúng ý nghĩa là sống. Có vậy mới gọi là nếm được chút ít thiền vị. Chứ mình cứ học thiền trên những lý cao siêu, mà cái thực sống này lại quên, giống như vị Thiền sư chân nào bước lên trước cũng không nhớ. Đó chỉ là nói thiền thôi, mà quên cái thực sống, là bất giác.